Sistosel: Nedir? Neden Olur? Belirtileri ve Ameliyatı

Sistosel, idrar torbasının (mesane) vajinaya doğru sarkması durumudur. Pelvik taban kaslarının zayıflaması ve destek dokuların güçsüzleşmesi sonucu meydana gelir. Bu durum, kadınlarda sıklıkla görülür ve yaş ilerledikçe risk artar.

Sistosel Nedir?

Sistosel, pelvik taban kaslarının zayıflamasına bağlı olarak mesanenin vajina duvarına baskı yapması ve vajina içine doğru sarkmasıdır. Vajina girişinde şişkinlik veya doku çıkıntısı şeklinde fark edilebilir.

Sistosel Dereceleri:

1. Hafif Sistosel (Evre 1): Mesane hafifçe vajina kanalına sarkar.

2. Orta Sistosel (Evre 2): Mesane, vajina girişine kadar ulaşır.

3. İleri Sistosel (Evre 3): Mesane, vajina girişinden dışarı çıkarak belirgin şekilde sarkar.

Sistosel Neden Olur?

Sistosel oluşumu, pelvik taban kasları ve bağların güçsüzleşmesi sonucunda ortaya çıkar. Sistosel riskini artıran başılıca nedenler şunlardır:

• Doğum Travmaları: Normal vajinal doğumlar, pelvik tabanına aşırı yük bindirir.

• Yaşlanma ve Menopoz: Yaş ilerledikçe östrojen hormonu düşer, bu da kas ve bağ doku zayıflamasına neden olur.

• Kronik Kabızlık: Sürekli ıkınma, pelvik tabana baskı yapar.

• Ağır Yük Kaldırma: Uzun süreli ağır yük taşıma veya zorlanmalar kasları zayıflatabilir.

• Kronik Öksürük: Sürekli öksürük, pelvik tabana olan baskıyı artırır.

• Obezite: Aşırı kilo, pelvik tabanına ek yük bindirir.

• Genetik Faktörler: Bağ doku zayıflığı bazı ailelerde daha sık görülür.

Örnek: Birden fazla normal vajinal doğum yapmış 50 yaşındaki bir kadın, menopoz sonrası dönemde kronik kabızlık yaşıyorsa sistosel gelişme riski oldukça yüksektir.

Sistosel Belirtileri

Sistosel belirtileri, sarkmanın derecesine göre değişkenlik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Vajina Girişinde Şişlik: Vajina bölgesinde doku çıkıntısı hissedilebilir.

• Sık İdrara Çıkma: Mesane yeterince boşaltılamadığı için sık idrara çıkma ihtiyacı oluşur.

• İdrar Kaçırma: öksürme, hapşırma veya ağır yük kaldırma sırasında idrar kaçırma.

• Tam Boşaltamama Hissi: Mesane tam boşaltılmadığı hissi oluşur.

• Cinsel İlişkide Rahatsızlık: Vajinal baskı veya ağrı hissi olabilir.

• Alt Karın veya Bel Ağrısı: Uzun süre ayakta kalmakla artan ağrı.

Not: Sistosel ilerledikçe, vajina girişinden dışarı doğru belirgin bir şekilde sarkma gözlenebilir.

Sistosel Ameliyatı

Sistosel tedavisinde hastalığın derecesine ve hastanın yaşam kalitesine etkisine göre cerrahi veya cerrahi dışı yöntemler kullanılabilir.

Cerrahi Dışı Tedaviler:

• Pelvik Taban Kas Egzersizleri (Kegel Egzersizleri): Pelvik kasları güçlendirmeye yönelik egzersizler.

• Peser Kullanımı: Vajina içine yerleştirilen destek aparatı ile mesane sarkmasını önlemek.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri:

1. Anterior Kolporafi:

   • Vajina ön duvarından kesi yapılarak mesanenin desteklenmesi.

   • Zayıf kas ve bağ dokuları onarılır.

2. Mesh (Yama) Uygulaması:

   • Sentetik veya biyolojik yamalar kullanılarak mesane tabanı desteklenir.

   • Tekrarlayan sistosel vakalarında tercih edilir.

3. Laparoskopik veya Robotik Cerrahi:

   • Minimal invaziv teknikler kullanılarak daha hızlı iyileşme sağlanır.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Ağır kaldırmaktan ve zorlanmaktan kaçınılmalıdır.

• Pelvik taban egzersizlerine devam edilmelidir.

• Kabızlık önlenmeli, lifli gıdalar tüketilmelidir.

• Doktor kontrolleri aksatılmamalıdır.

Sonuç: Sistosel, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ancak doğru tedaviyle kontrol altına alınabilen bir rahatsızlıktır. Vajinal bölgede sıkıntı hisseden veya idrar problemleri yaşayan bireylerin bir ürolog ya da kadın hastalıkları uzmanına başvurmaları önerilir. Erken tanı ve tedavi, ilerleyen dönemlerde daha ciddi sarkmaları önler.